วัคซีนป้องกัน โรคมือ เท้า ปาก ชนิดรุนแรง จากเชื้อเอนเทอไรไวรัส 71 ปัจจุบันมีวัคซีนที่ป้องกันโรคนี้แบบเฉพาะเจาะจงต่อเชื้อเอนเทอโรไวรัส 71 ที่เป็นเชื้อที่ทำให้เกิดอาการรุนแรง โดยเฉพาะภาวะสมองอักเสบได้ แต่ยังไม่สามารถใช้เพื่อป้องกันโรคมือเท้าปากที่มีสาเหตุมาจากเชื้อเอนเทอโรไวรัสชนิดอื่น หรือเชื้อค็อกแซกกี้ไวรัสอื่นๆได้ วัคซีนชนิดนี้มีความปลอดภัย เนื่องจากผ่านการศึกษาและมีการใช้มาแล้วกว่า 48 ล้านโดสในต่างประเทศ ไม่พบอาการข้างเคียงที่รุนแรง พบเพียงอาการไข้ ท้องเสีย หรือเบื่ออาหาร ฯลฯ ซึ่งเป็นอาการที่พบได้ปกติเหมือนการฉีดวัคซีนทั่วไป วัคซีนชนิดนี้ใช้สำหรับเด็กอายุ 6 เดือน ถึง 5 ปี ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน
โรคมือ เท้า ปาก (Hand Foot and Mouth disease : HFMD )
เป็นกลุ่มอาการไข้ออกผื่นจากเชื้อไวรัสที่พบได้บ่อยในเด็ก โดยเฉพาะในเด็กที่อายุน้อยกว่า 5 ปี พบได้ตลอดทั้งปี แต่มักมีการระบาดมากในช่วงฤดูฝนและฤดูหนาว โดยเฉพาะในสถานรับเลี้ยงเด็ก หรือโรงเรียนอนุบาล เพราะติดต่อกันได้ง่ายผ่านการสัมผัสตุ่มน้ำ น้ำมูก น้ำลาย หรือภาชนะของเล่นต่างๆที่ใช้ร่วมกัน
สาเหตุของโรคมือเท้าปาก
โรคนี้เกิดจากการติดเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเทอโร (Enterovirus) ซึ่งปัจจุบันมีมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่สายพันธุ์สำคัญที่เป็นสาเหตุของโรคมือ เท้า ปากบ่อยที่สุด ได้แก่ ไวรัสค็อกแซคกีเอชนิด 16(Coxackievirus A 16) และไวรัสเอนเทอโร ชนิด 71 (Enterovirus 71 หรือ EV71)
อาการโรคมือเท้าปาก
ส่วนใหญ่มักมีอาการไม่รุนแรง พบผื่นหรือตุ่ม หรือแผลอักเสบมีหนองที่ผิวหนัง บริเวณ มือ ฝ่ามือ เท้า ฝ่าเท้า และภายในปาก จะมีอาการเจ็บปวด หรือ มีไข้สูง 1-2 วัน กินได้น้อย ซึ่งสามารถหายได้เองหลังจากร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัสได้ แต่อาจมีระยะเวลาแตกต่างกันในผู้ป่วยแต่ละราย พบส่วนน้อยที่จะมีอาการรุนแรงโดยมักสัมพันธ์กับการติดเชื้อที่เกิดจากไวรัสเอนเทอโร ชนิด 71 (Enterovirus 71 หรือ EV71) ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน คือ สมองอักเสบ หรือกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ มีอาการแขนขากระตุก ซึมลง และในบางรายอาจมีอาการโคม่าจากก้านสมองอักเสบ หัวใจเต้นผิดปกติ หอบเหนื่อยจากภาวะน้ำท่วมปอด จนเสียชีวิตได้
วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก ชนิดรุนแรง จากเชื้อเอนเทอไรไวรัส 71
ตามที่กล่าวมาแล้วข้างต้น คือ โรคมือเท้าปาก มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสหลายสายพันธ์ ปัจจุบันมีวัคซีนที่ป้องกันโรคนี้แบบเฉพาะเจาะจงต่อเชื้อเอนเทอโรไวรัส 71 ที่เป็นเชื้อที่ทำให้เกิดอาการรุนแรง โดยเฉพาะภาวะสมองอักเสบได้ แต่ยังไม่สามารถใช้เพื่อป้องกันโรคมือเท้าปากที่มีสาเหตุมาจากเชื้อเอนเทอโรไวรัสชนิดอื่น หรือเชื้อค็อกแซกกี้ไวรัสอื่นๆได้ วัคซีนชนิดนี้มีความปลอดภัย เนื่องจากผ่านการศึกษาและมีการใช้มาแล้วกว่า 48 ล้านโดสในต่างประเทศ ไม่พบอาการข้างเคียงที่รุนแรง พบเพียงอาการไข้ ท้องเสีย หรือเบื่ออาหาร ฯลฯ ซึ่งเป็นอาการที่พบได้ปกติเหมือนการฉีดวัคซีนทั่วไป
วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก ชนิดรุนแรง จากเชื้ออีวี 71 เหมาะกับใคร
- วัคซีนชนิดนี้ใช้สำหรับเด็กอายุ 6 เดือน ถึงน้อยกว่า 6 ปี
- ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน