ลูกไอก้อง หายใจเสียงดัง ระวังโรคครูป

โรคครูป (Acute laryngotracheobronchitis หรือ Croup) เป็นโรคติดเชื้อเฉียบพลันของระบบทางเดินหายใจส่วนบน พบบ่อยในเด็กเล็ก มีสาเหตุหลักมาจากการติดเชื้อไวรัส ทำให้เกิดการอักเสบและบวมของทางเดินหายใจส่วนบนตั้งแต่กล่องเสียง หลอดลม จนถึงหลอดลมขนาดเล็ก ส่งผลให้มีอาการไอเสียงก้อง เสียงหายใจผิดปกติ ไปจนถึงหายใจลำบาก

สาเหตุเกิดจากอะไรบ้าง

การติดเชื้อไวรัส

เป็นสาเหตุที่พบมากถึงร้อยละ 75-80 เช่น Parainfluenza virus, Influenza virus, Respiratory syncytial virus, Adenovirus, Coronavirus, Metapneumovirus

การติดเชื้อแบคทีเรีย

พบได้น้อยกว่า มักมีอาการรุนแรงกว่าการติดเชื้อไวรัส

สาเหตุที่ไม่ใช่การติดเชื้อ

เช่น การแพ้ การระคายเคืองจากสารเคมี

อาการของโรคครูป เป็นอย่างไร

ลูกเป็นโรคครูปหรือไม่? พ่อแม่สามารถสังเกตได้จากอาการเหล่านี้

• ไอเสียงก้องคล้ายเสียงเห่า (barking cough) มักไอมากในเวลากลางคืน
• เสียงดังขณะหายใจเข้า (stridor)
• เสียงแหบ
• มีอาการคล้ายหวัดนำมาก่อน 1-3 วัน เช่น มีไข้ น้ำมูก คัดจมูก เจ็บคอ
• อาจมีอาการหายใจลำบาก อกบุ๋ม ปลายมือปลายเท้าเขียว ซึมลง ในกรณีที่เป็นรุนแรง

การวินิจฉัยโรคครูป ทำอย่างไร

การตรวจประวัติอาการทางคลินิกและการตรวจร่างกาย

โดยมีอาการเฉพาะ คือ เสียงไอและหายใจดัง (barking cough และ stridor) การตรวจภายในลำคออาจพบการบวมแดงของฝาปิดกล่องเสียง

การตรวจเพิ่มเติม

• การถ่ายภาพรังสีทรวงอกหรือคอ อาจเห็นลักษณะ steeple sign (การตีบแคบของหลอดลมส่วนบนคล้ายยอดโบสถ์)
• การตรวจประเมินค่าความอิ่มตัวของออกซิเจน เพื่อประเมินความรุนแรงของโรค
• การตรวจ Nasopharyngeal swab เพื่อตรวจหาเชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุ เช่น Influenza

การรักษาโรคครูป ทำอย่างไร

การรักษาประคับประคอง

• ให้เด็กนอนหัวสูง เพื่อช่วยให้หายใจได้สะดวกขึ้น
• การเพิ่มความชื้นในอากาศ
• การให้ดื่มน้ำอุ่น การให้สารน้ำเพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ
• ให้เด็กพักผ่อนและลดการกระตุ้น หลีกเลี่ยงการทำให้เด็กร้อง
• การให้ยาลดไข้หากมีไข้
• การให้ออกซิเจนหากค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนต่ำ หรือ การใส่ท่อช่วยหายใจในกรณีที่มีภาวะการหายใจล้มเหลว

การรักษาด้วยยา

• การให้สเตียรอยด์ มีทั้งชนิดรับประทาน ชนิดพ่น หรือชนิดฉีด เพื่อช่วยลดอาการบวมและอักเสบของทางเดินหายใจ ถือเป็นการรักษาหลัก
• การพ่น epinephrine ใช้ในรายที่มีอาการรุนแรง เพื่อลดอาการบวมเฉียบพลันของทางเดินหายใจชั่วคราว

ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะมีอาการดีขึ้นและสามารถหายได้ภายใน 3-7 วัน แต่อาการไออาจคงอยู่ได้นาน 1-2 สัปดาห์

ภาวะแทรกซ้อนที่อาจพบได้ เช่น ภาวะทางเดินหายใจอุดกั้น การติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน ภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ ผู้ป่วยที่มีอายุน้อยมากหรือมีภาวะภูมิคุ้มกันต่ำอาจมีอาการรุนแรงกว่าผู้อื่น

โรคครูป สามารถป้องกันได้ด้วยวิธีนี้

• ล้างมือให้สะอาด
• การฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ช่วยลดความรุนแรงจากการติดเชื้อไข้หวัดใหญ่
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ