ภาวะนี้เรียกว่า “ภาวะเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย” (Precocious Puberty) พบได้ในเด็กหญิงมากกว่าเด็กชาย ซึ่งประมาณร้อยละ 1 ของเด็กทั้งหมดมีภาวะนี้ จึงถือเป็นสิ่งที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม เพราะนอกจากจะทำให้เด็กไม่เติบโตตามวัยแล้ว ยังส่งผลกระทบทางด้านจิตใจกับลูกด้วย
จะรู้ได้อย่างไรว่า ลูกเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย ?
เด็กผู้หญิง
⁃ มีเต้านมเจริญขึ้น นมแตกพานก่อนอายุ 8 ปี
⁃ มีตกขาวและมีประจำเดือนก่อนอายุ 9 ปี
⁃ ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็ว
⁃ เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศและรักแร้
⁃ สิว หน้ามัน กลิ่นตัว
⁃ สะโพกผาย
เด็กผู้ชาย
⁃ ลูกอัณฑะขยายตัว ขนาดอัณฑะวัดตามแกนยาวมากกว่า 2.5 เซนติเมตร ก่อนอายุ 9 ปี
⁃ ส่วนสูงเพิ่มขึ้นเร็ว
⁃ เริ่มมีขนบริเวณอวัยวะเพศและรักแร้
⁃ สิว หน้ามัน กลิ่นตัว
⁃ เสียงแตก
เด็กปกติ เป็นหนุ่มเป็นสาวที่อายุเท่าไร ?
โดยปกติ อายุที่เหมาะสมของการเข้าสู่วัยหนุ่มสาวคือ อายุ 8-13 ปีในเด็กหญิง และอายุ 9-14 ปีในเด็กชาย
สาเหตุของการเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย คืออะไร ?
⁃ กรรมพันธุ์ ถ้าพ่อแม่มีประวัติเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็ว ลูกก็อาจจะเป็นหนุ่มเป็นสาวเร็วได้
⁃ สิ่งแวดล้อม เช่น ภาวะโภชนาการ เช่น เด็กอ้วนมักจะเข้าสู่วัยหนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ การได้รับอาหารหรือสารที่มีฮอร์โมนเพศปนเปื้อน
⁃ โรคของต่อมใต้สมอง หรือ ต่อมเพศ เช่น ก้อนเนื้องอกสมอง สมองเคยขาดออกซิเจนหรือเคยติดเชื้อ เนื้องอกรังไข่ ถุงน้ำในรังไข่ เนื้องอกอัณฑะ โรคของต่อมหมวกไต
⁃ ไม่ทราบสาเหตุ พบมากในเด็กหญิงกว่าร้อยละ 80-90
เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยมีผลเสียอย่างไร ?
⁃ ปัญหาทางร่างกาย ช่วงวัยเด็กและวัยรุ่น เด็กจะสูงกว่าเพื่อนในวัยเดียวกัน เนื่องจากฮอร์โมนเพศจะทำให้โตเร็วในวัยเด็ก ในขณะเดียวกันก็ทำให้กระดูกปิดเร็วกว่าเด็กในวัยเดียวกัน ดังนั้นช่วงเวลาการเติบโตจึงสั้นกว่าเด็กทั่วไป เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่จึงมีโอกาสเตี้ยกว่าปกติ
⁃ ปัญหาทางจิตใจ เนื่องจากเด็กที่เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยจะมีร่างกายเหมือนเด็กวัยรุ่น แต่จิตใจยังเป็นเด็ก ในเด็กสาวบางรายอาจรู้สึกอายเพื่อนเนื่องจากมีเต้านมโต บางรายอาจถูกล่วงละเมิดทางเพศ ในเด็กชาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศชายสูงกว่าปกติอาจทำให้มีพฤติกรรมก้าวร้าวและมีอารมณ์ทางเพศ
เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย จะวินิจฉัยอย่างไร ?
⁃ แพทย์จะถามประวัติและตรวจร่างกายอย่างละเอียดเพื่อหาสาเหตุ
⁃ ตรวจอายุกระดูก เพื่อประเมินว่ามีอายุกระดูกล้ำหน้ากว่าอายุจริงหรือไม่ ซึ่งจะส่งผลต่อความสูงสุดท้ายเมื่อเป็นผู้ใหญ่
⁃ ตรวจเลือดวัดระดับฮอร์โมนเพศและฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง การทดสอบฮอร์โมน (GnRH stimulation test)
⁃ บางรายอาจต้องตรวจอัลตราซาวด์รังไข่หรือตรวจสมองด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เพื่อดูว่ามีปัญหาเนื้องอกที่รังไข่หรือในสมองหรือไม่
เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัย จะรักษาได้อย่างไร ?
⁃ การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุ ถ้าเป็นจากเนื้องอกในสมองจะต้องรักษาด้วยการผ่าตัดหรือฉายรังสี ถ้าตรวจไม่พบสาเหตุ แพทย์จะให้การรักษาด้วยการชะลอการเป็นสาว ซึ่งสามารถทำได้โดยการให้ยาฉีด ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่สังเคราะห์ขึ้นชื่อ GnRH-analogue ฉีดเข้ากล้ามหรือใต้ผิวหนังเดือนละ 1 ครั้ง ฮอร์โมนชนิดนี้จะไปยับยั้งการหลั่งฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง จึงมีผลทำให้ฮอร์โมนเพศจากรังไข่ลดลง
ผลดีของการรักษามีอะไรบ้าง ?
⁃ ทำให้เต้านมมีขนาดเล็กลง บางรายจะยุบลงจนเหมือนเด็กปกติในวัยเดียวกัน ในรายที่เคยมีประจำเดือนมาแล้ว หลังจากได้ยาฉีด 2-3 เดือน จะไม่มีประจำเดือนมาอีก
⁃ ชะลอการเป็นสาว ทำให้การเติบโตเป็นปกติเหมือนเด็กในวัยเดียวกัน
⁃ ช่วยชะลอการปิดของกระดูก ทำให้เมื่อโตเป็นผู้ใหญ่มีความสูงใกล้เคียงปกติ
⁃ ทำให้สภาพจิตใจกลับมาเป็นปกติ
การฉีดฮอร์โมนสังเคราะห์มีผลข้างเคียงหรือไม่ ?
⁃ ยามีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงหากใช้ในช่วงอายุที่เหมาะสม โอกาสแพ้เกิดขึ้นได้น้อยมาก
⁃ ข้อควรระวัง คือ การใช้ยาเกินอายุที่เหมาะสมอาจมีผลต่อความแข็งแรงของกระดูก ดังนั้นการรักษาและระยะเวลาในการรักษาควรอยู่ภายใต้ความดูแลของกุมารแพทย์เฉพาะทาง
กินไก่ทำให้เป็นสาวก่อนวัย จริงหรือ ?
⁃ การใช้ฮอร์โมนเพศในการกระตุ้นให้ไก่โตเร็ว หากกินเนื้อไก่ที่มีการปนเปื้อนฮอร์โมนอาจจะทำให้เป็นสาวก่อนวัยได้ แต่การใช้ฮอร์โมนในการเลี้ยงไก่ได้ถูกสั่งห้ามการใช้มานานกว่า 30 ปีแล้ว และไม่เป็นที่ยอมรับกันทั่วโลก
⁃ ในประเทศไทยยังไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่ยืนยันว่ามีการปนเปื้อนฮอร์โมนเพศในเนื้อไก่ แต่การแอบลักลอบใช้ยาดังกล่าวในสัตว์ปีกยังมีอยู่บ้าง อย่างไรก็ตามยังไม่มีผลงานวิจัยทางการแพทย์ที่ยืนยันว่า กินไก่แล้วทำให้เป็นสาวก่อนวัย แม้ในทางทฤษฎีการกินเนื้อไก่ที่มีการปนเปื้อนฮอร์โมนเพศเป็นประจำก็อาจทำให้เป็นสาวก่อนวัยได้
เด็กรุ่นใหม่เป็นหนุ่มเป็นสาวเร็วขึ้น ทำให้เตี้ยกว่ารุ่นพ่อแม่ จริงหรือ ?
⁃ เด็กไทยรุ่นใหม่เริ่มเป็นหนุ่มสาวเร็วขึ้นจริง ซึ่งพบเหมือนในยุโรปและอเมริกา สืบเนื่องจากการมีโภชนาการและสุขภาพที่ดีขึ้น ถึงแม้ว่าจะทำให้หยุดการเติบโตเร็วกว่าปกติ แต่เด็กไทยรุ่นใหม่จะโตกว่าเกณฑ์เฉลี่ย ดังนั้นจึงมีความสูงโดยเฉลี่ยมากกว่าพ่อแม่ ทั้งๆที่เข้าสู่วัยหนุ่มสาวก่อนคุณพาอคุณแม่ เด็กที่เป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยเท่านั้นที่อาจมีความสูงโดยเฉลี่ยน้อยกว่ารุ่นพ่อแม่
