สังเกต “สีตกขาว” แบบไหนต้องรีบไปหาหมอ?
ตกขาว (Vaginal Discharge) คือสารคัดหลั่งจากช่องคลอดที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ มีหน้าที่ช่วยรักษาความชุ่มชื้น ป้องกันการติดเชื้อ และรักษาสมดุลของจุลชีพภายในช่องคลอด โดยปกติจะมีลักษณะเป็นสีขาวขุ่นหรือใส ไม่มีกลิ่นเหม็น และไม่ทำให้เกิดอาการคันหรือระคายเคือง ตกขาวเป็นเรื่องธรรมชาติที่เกิดขึ้นกับผู้หญิงทุกคน แต่การเปลี่ยนแปลงของสี กลิ่น หรือปริมาณของตกขาวอาจเป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติภายในร่างกาย โดยเฉพาะสุขภาพของช่องคลอดและระบบสืบพันธุ์ ดังนั้นการสังเกตลักษณะของตกขาวจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม
ตกขาวสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก
- ตกขาวปกติ (Physiologic): เกิดจากการทำงานของฮอร์โมนและระบบภายในร่างกาย
- ตกขาวผิดปกติ (Pathologic): เกิดจากการติดเชื้อ การอักเสบ หรือโรคต่าง ๆ
สีตกขาวแบบไหนบอกอะไรบ้าง?
✅ สีขาวขุ่นหรือใส
- ลักษณะ: คล้ายแป้งเปียก ไม่มีกลิ่น
- ความหมาย: เป็นตกขาวปกติ หากไม่มีอาการคันหรือเจ็บร่วมด้วย
⚠️ สีขาวข้นคล้ายโยเกิร์ต
- ลักษณะ: ข้นเหนียว มีอาการคัน
- ความหมาย: อาจเกิดจากการติดเชื้อราในช่องคลอด เช่น Candida albicans
⚠️ สีเขียวหรือเหลือง
- ลักษณะ: มีกลิ่นเหม็น แสบหรือคัน
- ความหมาย: อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Trichomonas vaginalis หรือโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
⚠️ สีเทา
- ลักษณะ: มีกลิ่นคาวปลา
- ความหมาย: อาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เช่น Bacterial Vaginosis
❌ สีน้ำตาลหรือมีเลือดปน
- ลักษณะ: มีเลือดผสม หรือสีคล้ำ
- ความหมาย: อาจเป็นสัญญาณของเนื้องอก เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ หรือมะเร็งปากมดลูก ควรรีบพบแพทย์ทันที
หากตกขาวมีอาการเหล่านี้ร่วมด้วย ควรรีบไปพบแพทย์
- คันหรือแสบบริเวณช่องคลอด
- ปวดท้องน้อย
- เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์
- ปัสสาวะขัดหรือแสบ
- มีกลิ่นเหม็นรุนแรง
- ปริมาณตกขาวมากผิดปกติ
สาเหตุของสีตกขาวที่ผิดปกติ
- การติดเชื้อรา แบคทีเรีย หรือไวรัส
- การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ช่วงตั้งครรภ์ หรือก่อนมีประจำเดือน
- การสวนล้างช่องคลอดบ่อยเกินไป
- การใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีแรง
- การใส่ชุดชั้นในที่อับชื้น ไม่ระบายอากาศ
วิธีการดูแลและป้องกันหากสังเกตเห็นสีตกขาวเริ่มมีความผิดปกติ
- รักษาความสะอาดบริเวณจุดซ่อนเร้นอย่างเหมาะสม
- หลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอดโดยไม่จำเป็น
- สวมใส่ชุดชั้นในที่ระบายอากาศได้ดี
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีน้ำหอมหรือสารเคมีแรง
- ตรวจสุขภาพภายในเป็นประจำ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
รามาแชนแนล: ตกขาว สีไหนบอกโรค เรื่องใกล้ตัวที่ผู้หญิงควรรู้
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่: Vaginal Discharge
