ลูกล้มหัวกระแทก อาการอันตรายใน 72 ชั่วโมง
เป็นหนึ่งในอุบัติเหตุที่พบได้บ่อยในเด็ก ไม่ว่าจะเป็นการลื่นล้ม ขึ้นลงบันได เล่นปีนป่าย หรือหกล้มขณะวิ่งเล่น ถึงแม้เด็กบางคนจะดูไม่เป็นอะไรมากในตอนแรก แต่สิ่งที่อันตรายคือ “ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นภายใน 72 ชั่วโมงหลังการกระแทก” ซึ่งอาจส่งผลต่อสมองได้หากพ่อแม่ไม่รู้เท่าทัน
ทำไม 72 ชั่วโมงแรกจึงสำคัญ?
หลังจากศีรษะได้รับการกระแทก สมองอาจมีการกระเทือนหรือบาดเจ็บภายใน ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะต่าง ๆ เช่น
- สมองบวม
- เลือดออกในสมอง
- การทำงานของระบบประสาทผิดปกติ
สิ่งเหล่านี้ อาจไม่แสดงอาการทันที แต่จะค่อย ๆ แสดงออกในช่วง 6–72 ชั่วโมงแรก ซึ่งเป็น “ช่วงเวลาทอง” ที่พ่อแม่ควรเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด
อาการที่ควรเฝ้าระวังหลังหัวกระแทก
- อาการทางร่างกาย
- อาเจียนซ้ำหลายครั้ง (มากกว่า 2–3 ครั้ง)
- เดินเซ ทรงตัวไม่ได้
- ชักเกร็ง หรือมีอาการกระตุก
- แขนขาอ่อนแรง หรือเคลื่อนไหวผิดปกติ
- ปวดหัวรุนแรงและไม่ทุเลา
อาการทางระบบประสาทและพฤติกรรม
- ซึมลง ง่วงนอนผิดปกติ ปลุกไม่ตื่น
- ตอบสนองช้า พูดไม่รู้เรื่อง
- ตาข้างหนึ่งโตไม่เท่ากัน หรือมองไม่ชัด
- พฤติกรรมเปลี่ยนอย่างชัดเจน เช่น หงุดหงิดผิดปกติ เงียบผิดปกติ
สัญญาณภายนอก
- มีรอยช้ำบริเวณรอบตา หู หรือหลังใบหู
- มีเลือดหรือของเหลวไหลออกจากหูหรือจมูก
แนวทางการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
- หยุดกิจกรรมทันที และให้ลูกนั่งหรือนอนพักในท่าที่ปลอดภัย
- ตรวจร่างกายเบื้องต้น ดูว่ามีแผลแตก เลือดออก หรือบวมไหม
- ประคบเย็น บริเวณที่บวมด้วยผ้าเย็นหรือเจลเย็นประมาณ 10–15 นาที
- ห้ามปล่อยให้นอนทันที ให้สังเกตอาการอย่างน้อย 2–4 ชั่วโมงก่อนอน
- หมั่นปลุกลูกทุก 2–3 ชั่วโมง ในช่วงคืนแรก เพื่อดูว่าตอบสนองปกติหรือไม่
หากมีอาการใด ๆ ที่น่ากังวลตามที่กล่าวไว้ข้างต้น หรือคุณพ่อคุณแม่ไม่มั่นใจ ให้รีบไปพบแพทย์ทันทีโดยไม่ต้องรอครบ 72 ชั่วโมง
โดยเฉพาะในเด็กเล็ก อายุไม่ถึง 2 ปี หรือเด็กที่เคยมีประวัติโรคเกี่ยวกับสมองมาก่อน ยิ่งต้องระวังเป็นพิเศษ
