ชวนมารู้จักกับ "ฮอร์โมนเพศหญิง" สิ่งที่ผู้หญิงทุกคนต้องใส่ใจ เพื่อช่วยให้รับมือกับความเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายและจิตใจได้อย่างเหมาะสม

ในร่างกายของเรามีสิ่งที่เรียกว่า “ฮอร์โมน (Hormone)” ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญที่ทำหน้าที่ควบคุมการเจริญเติบโตและพัฒนาการต่าง ๆ ของร่างกาย ตั้งแต่วัยแรกเกิดไปจนถึงวัยชรา โดยฮอร์โมนแต่ละชนิดก็มีหน้าที่ที่แตกต่างกันไป วันนี้เราขอชวนมารู้จักกับ “ฮอร์โมนเพศหญิง” สิ่งที่ผู้หญิงทุกคนต้องใส่ใจ เพื่อช่วยให้รับมือกับความเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายและจิตใจได้อย่างเหมาะสม

 

รู้จักฮอร์โมนเพศหญิง

ฮอร์โมนในเพศหญิง มีชื่อเรียกว่า ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) เป็นฮอร์โมนที่สร้างจากรังไข่ ทำหน้าที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของระบบสืบพันธุ์ ซึ่งจะส่งผลให้ร่างกายของผู้หญิงในวัยเจริญพันธุ์เกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น

 

• สะโพกผาย
• หน้าอกมีขนาดใหญ่ขึ้น
• มีขนขึ้นที่รักแร้และอวัยวะเพศ
• เสียงแหลมเล็ก

นอกจากหน้าที่สำคัญในการควบคุมการทำงานของระบบสืบพันธุ์ ฮอร์โมนเอสโตรเจนยังมีส่วนเกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย ดังนี้

 

• ควบคุมการผลิตคอเลสเตอรอลในระบบหัวใจและหลอดเลือด
• มีส่วนช่วยในการรักษาคอลลาเจนในกล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่อ
• ทำงานร่วมกับระบบประสาทและสมอง ในการรักษาสมดุลด้านอารมณ์และจิตใจ

ซึ่งการที่ฮอร์โมนเพศหญิงมีบทบาทในการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกายเช่นนี้ การรักษาระดับฮอร์โมนให้อยู่ในระดับที่สมดุล จึงเป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะหากฮอร์โมนผิดปกติ อาจทำให้ผู้หญิงเผชิญอาการที่ส่งผลกระทบต่อร่างกาย จิตใจ และการใช้ชีวิตประจำวันได้

 

เมื่อฮอร์โมนเอสโตรเจนสูงเกินไป จะเกิดอาการอะไรบ้าง ?

• ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ
• นอนหลับยาก
• อารมณ์แปรปรวนง่าย
• มีความผิดปกติทางด้านร่างกาย ในช่วงก่อนที่ประจำเดือนจะมา เช่น ตัวบวม น้ำหนักขึ้น คัดตึงที่เต้านม และปวดไมเกรน
• เสี่ยงต่อการเกิดเนื้องอกที่มดลูก รังไข่ หรือเต้านม

เมื่อฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำเกินไป จะมีอาการอย่างไร ?

• นอนหลับยาก
• กระดูกเปราะ เสี่ยงต่อการแตกหักได้ง่าย
• ช่องคลอดแห้งและฝ่อตัว

ปัจจัยที่ทำให้ฮอร์โมนขาดความสมดุล

• อายุที่เพิ่มมากขึ้น ทำให้ระดับฮอร์โมนในร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลง
• ความเครียดสะสม
• การรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม ทำให้ร่างกายขาดสารอาหารที่จำเป็น
• การใช้ยาบางชนิด

การดูแลตัวเองเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

• พักผ่อนให้เพียงพอ

การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ จะทำให้ร่างกายเกิดความเครียดสะสม และหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนแห่งความเครียดออกมามากเกินไป จนไปรบกวนการทำงานของฮอร์โมนเพศหญิง และทำให้ฮอร์โมนขาดความสมดุลได้

 

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ

การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เป็นวิธีที่จะช่วยเพิ่มระดับฮอร์โมนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยควรออกให้ได้ครั้งละ 30 นาทีขึ้นไป อย่างน้อย 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ ซึ่งเราสามารถเลือกออกกำลังกายได้หลายวิธี ตามแต่ความถนัด ไม่ว่าจะเป็น การเล่นโยคะ เต้นแอโรบิก ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน และวิ่ง

 

• ใส่ใจกับการรับประทานอาหาร

อาหารที่มีรสหวานจัด มีไขมันสูง รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ล้วนเป็นอาหารที่ส่งผลต่อระดับฮอร์โมน ดังนั้น การหันมาใส่ใจกับการรับประทานอาหาร จึงเป็นวิธีที่จะช่วยควบคุมให้ฮอร์โมนเพศหญิงกลับมาอยู่ในระดับที่สมดุล เช่น การเพิ่มโปรตีนในมื้ออาหาร หลีกเลี่ยงอาหารรสหวานและอาหารที่มีไขมันสูง และลดปริมาณการรับประทานคาร์โบไฮเดรตในแต่ละมื้อ

 

• ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม

ปัญหาระดับฮอร์โมนเพศหญิงที่ไม่สมดุล อาจมีผลมาจากน้ำหนักตัวที่มากเกินไปหรือน้อยเกินไป จนทำให้ร่างกายไม่สามารถผลิตฮอร์โมนได้ตามปกติ เราจึงควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม เพื่อให้ฮอร์โมนทำงานได้ดี และทำให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 

ปรึกษาเรื่องสุขภาพสตรีได้ที่ แผนกสูตินรีเวชกรรม โรงพยาบาลสินแพทย์ กาญจนบุรี มีทั้งทีมแพทย์พร้อมให้คำปรึกษา และคลินิกตรวจภายในกาญจนบุรี ที่ให้บริการดูแลรักษาโรคทางนรีเวชอย่างครอบคลุม

 

นัดหมายออนไลน์หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ 034-912-888