ตาแห้ง เป็นกลุ่มอาการของความไม่สบายตา โดยแต่ละบุคคลจะบรรยายความรู้สึกและอาการออกมาต่างๆกัน เช่น รู้สึกเคือง ฝืดเวลากระพริบ แสบ มักมีตาแดงร่วมด้วย มีการกระพริบตาบ่อย รวมทั้งมีอาการเมื่อยล้าตา

ตาแห้งมีอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากพฤติกรรมการใช้งานที่เปลี่ยนไปในชีวิตประจำวันโดยเฉพาะการใช้สายตาหน้าจอดิจิตอลต่างๆที่เพิ่มมากขึ้น

การใช้สายตาจ้องนานๆจะทำให้การกระพริบตาเพื่อเกลี่ยน้ำตาฉาบทั่วกระจกตาลดลง มีการระเหยของน้ำตาในส่วนที่เป็นน้ำ เหลือส่วนที่เป็นเมือกและน้ำมัน ทำให้มีความหนืดและไปอุดตันรูปากทางต่อมน้ำมันที่ขอบเปลือกตา (meibomiam gland) ทำให้ผลิตชั้นน้ำมันซึ่งอยู่นอกสุดของชั้นน้ำตาลลดลง ชั้นน้ำมันนี้ช่วยทำให้การะเหยของน้ำตาเป็นปกติ แต่ถ้าลดลงจะทำให้น้ำตายิ่งระเหยเร็วขึ้น เป็นวัฏจักร ทำให้ระดับน้ำตายิ่งน้อยลงอีก จนอาจทำให้มีการเสียดสีเวลากระพริบ เกิดการอักเสบของเยื่อบุตาและมีการถลอกของกระจกตา นำพาไปสู่การติดเชื้อที่ผิวกระจกตาและอาจทวีความรุนแรงติดเชื้อเข้าภายในลูกตาได้

การวินิจฉัยโรคตาแห้ง ควรพบจักษุแพทย์เฉพาะทางเพื่อทำการตรวจพิเศษ ให้ได้การวินิจฉัยสาเหตุอย่างถูกต้อง

การทราบสาเหตุจะทำให้สามารถทำการรักษาได้อย่างถูกต้อง

การวินิจฉัยตาแห้ง

1.จากอาการ ผู้ป่วยจะมีอาการเคือง แสบ ตาแห้ง ต้องกระพริบตาบ่อยๆ ทั้งนี้ขึ้นกับความรุนแรงของโรค

2.สิ่งตรวจพบ และการตรวจด้วยอุปกรณ์พิเศษ

2.1โครงสร้างของลูกตา จะมีตาแดงจากเส้นเลือดที่ขยายตัว

ผิวเยื่อบุตาที่ขรุขระ,กระจกตาที่มีลักษณะแห้ง มีรอยแห้งหรือรอยถลอก ซึ่งในบางรายต้องใช้สีแต้ม(ย้อม) พิเศษ ซึ่งทั่วไปมี 3 ชนิด มีจุดประสงค์การใช้ต่างกันได้แก่  fluorescein paper test, rose bengal paper test และ lissamine green paper test

2.2ชั้นของน้ำตา (Tear film)

ซึ่งมี 3 ชั้น

การตรวจทั้งปริมาณและคุณภาพของน้ำตาต้องอาศัยความเชี่ยวชาญของจักษุแพทย์และอุปกรณ์เพิ่มเติม

2.2.1การตรวจด้วยกล้องตรวจตา (slit lamp) ต้องอาศัยความชำนาญของจักษุแพทย์เพื่อวัดดูระดับของน้ำตาที่เอ่อเหนือขอบเปลือกตาล่างและดูระยะเวลาที่เกิดจุดแห้งที่กระจกตาหลังกระพริบตาและลืมค้างไว้

2.2.2วัดปริมาณของน้ำตาในส่วนที่เป็นน้ำด้วยกระดาษกรองวางแตะที่กระพุ้งตาด้านล่าง (schirmer test)

2.2.3วัดปริมาณและคุณภาพของน้ำตาด้วยเครื่องมือพิเศษที่สามารถตรวจดูพื้นผิวของกระจกตาและน้ำตาแต่ละชั้น โดยเฉพาะชั้นนอกสุดที่เป็นชั้นของน้ำมัน เป็นตัวกันการระเหยของน้ำตา เมื่อต่อมไขมันที่อยู่รอบเปลือกตาผลิตชั้นน้ำมันนี้ลดลง การระเหยของน้ำตาจะเร็วขึ้น ทำให้ต้องกระพริบตาบ่อยขึ้นเพื่อให้มีน้ำตามาฉาบกระจกตา ซึ่งในปัจจุบันเชื่อว่าเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้มีตาแห้งมากกว่า50% บางรายงานว่าเป็นสาเหตุหลักที่สูงถึง 86%

ปัจจุบันเครื่องมือดังกล่าวมีหลายแบรนด์ ได้แก่ Lipiview, Antares  เป็นต้น