บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญ อันดับสองของการเสียชีวิตทั่วโลก ครึ่งหนึ่งของคนที่สูบบุหรี่ทั่วโลกในปัจจุบัน คือ ประมาณ 650 ล้านคน จะเสียชีวิตจากบุหรี่และที่น่าตกใจยิ่งกว่านั้น คือ คนที่ไม่สูบบุหรี่หลายแสนคนต้องเสียชีวิตในแต่ละปีด้วยโรคที่เกิดจากการได้รับควันบุหรี่มือสอง ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเรื่องที่ทุกคนต้องตระหนักและทำความเข้าใจกับพิษภัยของบุหรี่กันให้มากขึ้น เพื่อดูแลตนเองและคนที่คุณรักให้ปลอดจากพิษภัยของบุหรี่
หากต้องการจะเลิกบุหรี่ ควรทำอย่างไร
1. ต้องมีกำลังใจที่เข้มแข็งทั้งจากตนเอง และคนรอบข้าง โดยพยายามสร้างแรงจูงใจให้อยากเลิกบุหรี่
2. ทำพฤติกรรมบำบัด โดยทิ้งอุปกรณ์การสูบ ออกกำลังกาย หากิจกรรมผ่อนคลายความเครียด
3. หากเลิกไม่ได้ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อใช้ยาช่วย ซึ่งมีประสิทธิภาพในการเลิกบุหรี่ 40-60%
4. คนรอบข้างควรติดตามและให้กำลังใจผู้ที่เลิกสูบบุหรี่ เพื่อป้องกันการกลับไปสูบใหม่
หากเลิกบุหรี่แล้ว
จะมีผลข้างเคียงอะไรหรือไม่
ผู้ที่สูบบุหรี่ทุกคนสามารถเลิกบุหรี่ได้ ถ้าได้รับคำแนะนำและกำลังใจที่ดี อาจจะมีผลข้างเคียงบ้าง เช่น มีอารมณ์หงุดหงิดง่าย วิตกกังวล นอนไม่หลับ น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นเล็กน้อย หากเกิดอาการเหล่านี้ แนะนำให้ดื่มน้ำเย็น หายใจเข้าออกลึก ๆ ในเวลาที่รู้สึกหงุดหงิด ออกกำลังกาย และควบคุมอาหาร เพราะหลังจากหยุดบุหรี่แล้วจะทำให้รับประทานอาหารได้มากขึ้นโดยอาการต่าง ๆ เหล่าจะหายไปภายใน 3-4 วัน
จะมีผลอย่างไร หากเลิกบุหรี่ไม่ได้
ในบุหรี่ 1 มวน จะให้ควันบุหรี่ประมาณเกือบ 1 ลิตร มีสารพิษมากกว่า 4,000 ชนิด อยู่ในสถานะของก๊าซ และอนุภาคขนาดเล็กต่าง ๆ ซึ่งเป็นสารก่อการระคายเคือง สารก่อการกลายพันธุ์ และสารก่อมะเร็ง ดังนั้น การสูบบุหรี่ เป็นสาเหตุของการเกิดโรคต่าง ๆ หลายชนิด โดยเฉพาะ
• โรคหัวใจ และหลอดเลือด มีอัตราเสี่ยงมากกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่ 2 เท่า
• โรคถุงลมโป่งพอง มีอัตราเสี่ยงมากกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่ 6 เท่า
• โรคมะเร็งปอด มีอัตราเสี่ยงมากกว่าคนที่ไม่สูบบุหรี่ 10 เท่า
• อายุสั้นลงโดยเฉลี่ย 5-8 ปี
อาการผิดปกติอย่างไรบ้างที่ผู้สูบบุหรี่ควรมาพบแพทย์
• ระคายเคืองทางเดินหายใจอย่างมาก พบอาการไอเรื้อรัง เสมหะมีเลือดปน
• เจ็บบริเวณหน้าอก
• เหนื่อยง่าย
ผู้ที่สูบบุหรี่มาเป็นเวลานาน อาจไม่พบมีอาการผิดปกติอะไรที่เห็นชัดเจน แต่ความจริงแล้ว จะมีการเปลี่ยนแปลงที่อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย หากปล่อยให้เกิดอาการ แสดงว่าโรคอาจจะดำเนินไปไกลแล้ว ดังนั้นจึงควรใส่ใจสุขภาพของตนเองอย่างสม่ำเสมอ โดยสามารถปรึกษาแพทย์ได้ตั้งแต่ก่อนเริ่มมีอาการ
หากสูบบุหรี่มานานต้องการมาพบแพทย์ จะได้รับการตรวจอะไรบ้าง
ถ้าสูบบุหรี่มานาน จะมีความเสี่ยงในการเกิดโรคที่สำคัญ ดังนี้
1. โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) ควรได้รับการตรวจ รังสีทรวงอก (Chest X-ray) ตรวจสมรรถภาพปอด (PFT: Pulmonary Function Test), ตรวจความอิ่มตัวของออกซิเจนในเม็ดเลือดแดง
2. โรคมะเร็งปอด (Lung Cancer) ควรได้รับการตรวจ รังสีทรวงอก (Chest X-ray) ตรวจสมรรถภาพปอด (PFT), เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT-Scan) ในกรณีที่ความผิดปกติจากการตรวจรังสีทรวงอก, ตรวจเลือดหาค่าสารบ่งชี้มะเร็ง (CEA), ตรวจความอิ่มตัวของออกซิเจนในเม็ดเลือดแดง
3. โรคหลอดเลือดและเส้นเลือดหัวใจ ควรได้รับการตรวจ รังสีทรวงอก (Chest X-ray) ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiography : EKG), ตรวจสมรรถภาพปอด (PFT), ตรวจหลอดเลือดแดงส่วนปลาย (Ankle Brachial Index: ABI), ตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ดูหลอดเลือดหัวใจ (CT 64 สไลซ์) ในกรณีที่พบความผิดปกติจากการตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
_____
คลินิกสุขภาพผู้สูบบุหรี่ ร.พ.สินแพทย์ พร้อมใส่ใจดูแลสุขภาพผู้สูบบุหรี่ โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางหลายสาขา
