ภาวะกล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis) เป็นภาวะที่เกิดการสลายตัวของเซลล์กล้ามเนื้อลายที่มีการเสียหาย ทำให้สารต่างๆที่เกิดจากการแตกสลายของกล้ามเนื้อถูกปล่อยเข้าไปยังกระแสเลือดทำให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติของระบบต่างๆ โดยเฉพาะไตซึ่งมีหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือดนำไปสู่ภาวะไตวายฉับพลันได้ ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ สาเหตุหนึ่งที่พบได้เรื่อยๆ คือ การออกกำลังกายหนักเป็นเวลานานเกินกว่าสภาพร่างกายจะรับไหว เช่น การวิ่งมาราธอน
ภาวะกล้ามเนื้อสลาย (Rhabdomyolysis)
เป็นภาวะที่เกิดการสลายตัวของเซลล์กล้ามเนื้อลายที่มีการเสียหาย ทำให้สารต่างๆที่เกิดจากการแตกสลายของกล้ามเนื้อถูกปล่อยเข้าไปยังกระแสเลือดทำให้เกิดการทำงานที่ผิดปกติของระบบต่างๆ โดยเฉพาะไตซึ่งมีหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือดนำไปสู่ภาวะไตวายฉับพลันได้ ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ สาเหตุหนึ่งที่พบได้เรื่อยๆ คือ การออกกำลังกายหนักเป็นเวลานานเกินกว่าสภาพร่างกายจะรับไหว เช่น การวิ่งมาราธอน
ปัจจัยเสี่ยงให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อสลาย
- ภาวะขาดน้ำ รับประทานน้ำไม่เพียงพอ
- อุณหภูมิร่างกายที่สูงผิดปกติ สภาพอากาศที่ร้อนมาก
- การออกกำลังกายที่มากเกินไปโดยที่ไม่ได้เตรียมร่างกายให้พร้อม การออกกำลังกายต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน
- การระบายเหงื่อที่ผิดปกติ การใส่ชุดออกกำลังกายที่ไม่เหมาะสม
- การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อจากอุบัติเหตุ
- ผู้ที่มีโรคประจำตัวบางอย่างและความผิดปกติของระบบต่อมไร้ท่อ เช่น ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ ภาวะเลือดเป็นกรดจากเบาหวาน
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยากลุ่มสแตติน ยาลดน้ำหนัก
- การดื่มแอลกอฮอล์ การใช้สารเสพติด เช่น แอมเฟตามีน
อาการของภาวะกล้ามเนื้อสลายที่พบได้
- ปวดบวมกล้ามเนื้อ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง โดยเฉพาะกล้ามเนื้อมัดใหญ่
- มีไข้ อ่อนเพลีย
- ปัสสาวะสีเข้มคล้ายสีโค้ก ปัสสาวะออกน้อยลง
- เวียนศีรษะ หน้ามืด เป็นลมหมดสติ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- ซึม สับสน ชัก
การป้องกันภาวะกล้ามเนื้อสลายหลังออกกำลังกาย
- ดื่มน้ำและเกลือแร่ให้เพียงพอ พกน้ำตื่มติดตัวขณะออกกำลังกาย
- หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายในสภาพอากาศที่ร้อนเกินไป ใส่เสื้อผ้าที่ระบายความร้อนได้ดี
- ไม่ออกกำลังกายหนักเกินความพร้อมของสภาพร่างกายในขณะนั้น
- ในผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือมีความเสี่ยง ควรดื่มน้ำให้มากกว่าปกติและเตรียมตัวให้พร้อมก่อนออกกำลังกาย
- สังเกตอาการผิดปกติหลังออกกำลังกาย หากมีอาการที่สงสัยควรรีบไปพบแพทย์
