เปลี่ยนข้อเข่าเสื่อมให้เดินสับ ด้วยการผ่าตัดข้อเข่าเทียมโดยหุ่นยนต์ ที่ศูนย์กระดูกและข้อ

เมื่อมาถึงช่วงวัยหนึ่ง เราจะค้นพบว่าร่างกายจะค่อย ๆ ร่วงโรยไปตามอายุขัย และหนึ่งในความจริงที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงนั่นคือเรื่องของกระดูกและข้อจะมีประสิทธิภาพลงจากการใช้งานมาครึ่งค่อนชีวิต เรื่องที่พบเห็นได้บ่อยในคนสูงวัยคงหนีไม่พ้นปัญหาข้อเข่าเสื่อม 

บางคนอาจจะปลงได้และปล่อยให้ประสิทธิภาพการใช้งานลดลงไปเรื่อย ๆ เพราะการผ่าตัดในอดีตนั้นดูมีความเสี่ยงและกว่าจะฟื้นฟูก็ใช้เวลาค่อนข้างนานพอสมควร ทำให้พลาดโอกาสในการทำกิจกรรมหลาย ๆ อย่างร่วมกับครอบครัว จนสุดท้ายอาจจะส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหลายอย่างตามมาตามมา 

แต่ศูนย์กระดูกและข้อบอกได้เลยว่า ปัญหาเหล่านั้นกำลังจะหมดไป เพราะในตอนนี้เป็นยุคของเทคโนโลยี การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ มีความแม่นยำ แผลเล็ก และฟื้นตัวไว ทำให้คนสูงอายุกลับไปทำกิจวัตรประจำวัน ใช้ชีวิตกับลูกหลานได้เหมือนเดิม

 

ทำไมถึงต้องผ่าตัดข้อเข่าเทียม

เหตุผลที่ว่าทำไมถึงต้องผ่าตัดข้อเข่าเทียม นั่นก็เพราะโรคข้อเข่าเสื่อม เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเยอะและชอบนั่งยอง ๆ นั่งพับเพียบ นั่งกับพื้นทำให้เกิดอาการปวด บวม ข้อแข็ง และเคลื่อนไหวลำบาก ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก การรักษาข้อเข่าเสื่อมในระยะแรกอาจใช้วิธีการรักษาที่ไม่ต้องผ่าตัด เช่น การใช้ยา การทำกายภาพบำบัด หรือการฉีดยา แต่หากอาการไม่ดีขึ้นและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมอาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เพื่อให้การดำเนินชีวิตประจำวันกลับมาใกล้เคียงปกติ

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ คืออะไร สำคัญอย่างไร

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ (Robotic-Assisted Knee Replacement) คือ การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมที่ใช้หุ่นยนต์เข้ามาช่วยในการวางแผนและควบคุมการผ่าตัด ทำให้การผ่าตัดมีความแม่นยำสูงขึ้น ลดความผิดพลาด และช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วขึ้น หุ่นยนต์จะทำหน้าที่ช่วยในการวางแผนการผ่าตัดโดยอาศัยข้อมูลจากการตรวจ MRI หรือ CT Scan เพื่อสร้างแบบจำลอง 3 มิติของข้อเข่า จากนั้นแพทย์จะใช้ข้อมูลนี้ในการวางแผนการผ่าตัดและควบคุมหุ่นยนต์ให้ทำตามแผนที่วางไว้

 

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ ต่างจากการผ่าตัดเข่าแบบเดิมอย่างไร

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ ต่างจากการผ่าตัดเข่าแบบเดิมอย่างไร ในส่วนนี้ขอขยายความแต่ละเทคนิค ดังนี้  

 

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมแบบเดิม

การผ่าตัดแบบเดิมแพทย์จะต้องอาศัยความชำนาญและประสบการณ์ส่วนตัว ดังนั้นอาจจะมีโอกาสคลาดเคลื่อนได้บ้าง เนื่องจากข้อจำกัดของเครื่องมือ และเทคนิคในการผ่าตัด อธิบายให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

 

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ เป็นความหวังใหม่ของผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมทุกคน เพราะอย่างที่บอกไปด้านบน ว่ามีความแม่นยำสูง แผลเล็ก มีเลือดออกน้อยลง แต่จุดที่ทำให้การผ่าตัดแบบนี้แม้จะเป็นเรื่องใหม่มาก ๆ แต่ก็มีคนพร้อมใช้วิธีนี้กันเยอะ คือ ลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ข้อหลวม ข้อแข็ง หรือเส้นประสาทถูกทำลาย และฟื้นตัวเร็ว กลับมาทำกิจวัตรประจำวันได้เร็วขึ้น

 

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ เหมาะกับใคร

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ เหมาะกับผู้ป่วยที่ปวดข้อเข่าจนเดินไม่ไหว สะโพกผิดรูป ขาโก่งผิดรูป ขามีความยาวไม่เท่ากัน ข้อติด ไม่สามารถเหยียดงอข้อได้ อุบัติเหตุ ผู้ป่วยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ นอกจากนี้ยังรวมไปถึงผู้ที่ข้อเสื่อมตามช่วงวัย ที่ประเมินแล้วมีเหตุสมควรให้ต้องเข้ารับการผ่าตัด

 

ขั้นตอนทำงานของการผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์

ขั้นตอนทำงานของการผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ ศูนย์กระดูกและข้อจะอธิบายให้เห็นภาพง่าย ๆ โดยแบ่งเป็นข้อ ๆ ดังนี้

• แพทย์จะใส่ข้อมูลผู้ป่วยเข้าไปที่หุ่นยนต์ และหุ่นยนต์จะประมวลภาพ 3 มิติออกมา สำหรับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมเฉพาะผู้ป่วยแต่ละราย 
• แพทย์จะเป็นคนเริ่มเปิดบริเวณข้อเข่าที่มีความผิดปกติ หลังจากนั้นจะใช้หุ่นยนต์ตัดเฉพาะส่วนกระดูกอ่อนและกระดูกที่เสื่อมออก ผ่านการดูจากภาพ 3 มิติที่หุ่นยนต์ประมวลไว้
• หุ่นยนต์หรือแขนกล จะสามารถปรับความละเอียดในการตัดกระดูกได้ครั้งละ 0.2 มิลลิเมตร ส่งผลให้การผ่าตัดมีความเบี่ยงเบียนไม่เกิน 1 มิลลิเมตร หรือถ้าหากเทียบเป็นมุมข้อเข่าคือ 1 องศาเท่านั้น 
• เมื่อเปิดผิวข้อเข่าและตัดกระดูกที่เสื่อมเรียบร้อยแล้ว แพทย์จะใส่ผิวข้อเข่าเทียมทดแทนกระดูกที่ถูกตัดออกไปได้อย่างแม่นยำ

 

 

 

อาการแบบไหนที่ควรผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า

อาการแบบไหนที่ควรผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่า เมื่อข้อเข่าเสื่อมรุนแรงจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก แพทย์อาจแนะนำให้ทำการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม อาการที่บ่งชี้ว่าคุณอาจต้องพิจารณาการผ่าตัด ได้แก่

 

เข่าโก่งมากยิ่งขึ้น

เข่าโก่งมากยิ่งขึ้น รูปร่างของข้อเข่าผิดปกติไปจากเดิม ทำให้การเดินและยืนลำบาก

 

เข่าหลวมหรือแอ่น

เข่าหลวมหรือแอ่น รู้สึกเหมือนข้อเข่าไม่มั่นคง เวลาขยับหรือลงน้ำหนักจะรู้สึกคลอน

 

เข่าเหยียด งอ ไม่สุด

เข่าเหยียด งอ ไม่สุด ขอบเขตการเคลื่อนไหวของข้อเข่าลดลง ทำให้กิจวัตรประจำวัน เช่น การนั่ง ยืน เดิน หรือขึ้นลงบันไดทำได้ยาก

ปวดเข่าเวลาลงน้ำหนัก

ปวดเข่าเวลาลงน้ำหนัก ปวดมากขึ้นเมื่อออกแรง หรือแม้แต่เวลาพักผ่อนก็ยังคงรู้สึกปวด

ผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ มีข้อดี-ข้อเสีย อะไรบ้าง

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์เป็นเทคโนโลยีที่ทันสมัย ช่วยให้การผ่าตัดมีความแม่นยำสูงขึ้น แต่ก็มีทั้งข้อดีและข้อเสียที่ควรพิจารณา ดังนี้

 

ข้อดี

• หุ่นยนต์ช่วยให้การวางตำแหน่งของข้อเข่าเทียมมีความแม่นยำมากขึ้น ทำให้ข้อเข่าที่ได้มีความสมดุลและเคลื่อนไหวได้เป็นธรรมชาติ
• ช่วยลดการสูญเสียเลือด ลดความเจ็บปวด และทำให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
• การผ่าตัดมีความแม่นยำสูงขึ้น ทำให้ลดความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน เกี่ยวกับข้อ กระดูก และเส้นประสาท

 

ข้อเสีย

• การผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์มีค่าใช้จ่ายสูงกว่าการผ่าตัดแบบเดิม
• แม้จะมีหุ่นยนต์ช่วย แต่การผ่าตัดยังต้องอาศัยความรู้และประสบการณ์ของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

 

 

 

การดูแลตัวเองก่อนผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์

การดูแลตัวเองก่อนผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ มีดังนี้

• ตรวจสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นการตรวจเลือดเพื่อเช็กผลต่าง ๆ ตรวจปอด ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ และตรวจปัสสาวะ
• 1 อาทิตย์ก่อนผ่าตัด งดการกินยาละลายลิ่มเลือด หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด 
• ทำ CT scan เพื่อให้แพทย์รู้ภาพรวมของข้อเข่าผู้ป่วย สำหรับวางแผนก่อนผ่าตัด 
• บริหารกล้ามเนื้อ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อรอบเข่า

 

การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์

การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์ มีดังนี้

• ทำกายภาพบำบัด เพื่อเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าและเพิ่มความแข็งแรงให้ข้อเข่า
• ทานยาตามที่แพทย์สั่ง เพื่อลดอาการปวด บวม และป้องกันการติดเชื้อ
• หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่หนัก เช่น การยกของหนัก การวิ่ง หรือการเล่นกีฬาที่ต้องใช้แรงกระแทก
• ดูแลแผลผ่าตัด: รักษาความสะอาดของแผล และสังเกตอาการผิดปกติ
• ควบคุมน้ำหนัก เพื่อลดแรงกดทับที่ข้อเข่า

 

สรุป

การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการข้อเข่าเสื่อมรุนแรง การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดและการดูแลตัวเองหลังการผ่าตัดอย่างถูกวิธี จะช่วยให้การผ่าตัดประสบความสำเร็จและคุณสามารถกลับมาใช้ชีวิตได้ตามปกติ หากคุณสนใจที่จะเข้ารับการปรึกษา สามารถติดต่อได้ที่ศูนย์กระดูกและข้อ  โรงพยาบาลสินแพทย์ เราพร้อมที่จะดูแล พร้อมมีเทคนิคการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมด้วยหุ่นยนต์กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางโดยตรง