Malignant Hyperthermia คืออะไร ?
Malignant Hyperthermia คือ ภาวะไข้สูงอย่างรุนแรงที่เกิดจากการตอบสนองต่อยาระงับความรู้สึกที่มากผิดปกติ ภาวะนี้มีสาเหตุมาจากความผิดปกติทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดแบบยีนเด่น (Autosomal Dominant) หรืออาจเกิดขึ้นเองจากการกลายพันธุ์ของยีนส์ ทำให้มีความผิดปกติของการควบคุมระดับแคลเซียมภายในเซลล์ เมื่อได้รับการระงับความรู้สึกโดยใช้ยาบางชนิด เช่น Succinylcholine Isoflurane Desflurane จะกระตุ้นให้เกิดการหดเกร็งของกล้ามเนื้ออย่างรุนแรง ทำให้มีการเผาผลาญพลังงานสูงมาก และร่างกายไม่สามารถนำออกซิเจนมาใช้ได้เพียงพอ เกิดความร้อนและคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มสูง มีภาวะเลือดเป็นกรด ผนังเซลล์แตก และเกิดการคั่งของสารต่าง ๆ ในร่างกาย นำไปสู่ระบบไหลเวียนโลหิตล้มเหลว และเสียชีวิตได้ในที่สุด
ใครบ้างที่เสี่ยงต่อภาวะ Malignant Hyperthermia ?
- ผู้ที่มีประวัติการเกิด Malignant Hyperthermia จากการได้รับยาระงับความรู้สึกในครั้งก่อน
- ผู้ป่วยที่มีโรคของกล้ามเนื้อในกลุ่ม Muscular Dystrophy หรือ Myopathy
- ผู้ที่มีประวัติ Malignant Hyperthermia ในครอบครัว
อาการของ Malignant Hyperthermia เป็นอย่างไร ?
- กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง กระตุก ทั่วร่างกายอย่างรุนแรง
- ไข้สูงอย่างรวดเร็ว ตัวแดง เหงื่อออก
- หายใจเร็ว หอบเหนื่อย
- หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ
- ผิวเขียวคล้ำ
- ปัสสาวะเป็นสีน้ำโคล่า ปัสสาวะออกน้อย
- มีภาวะเลือดออกผิดปกติ
- ความดันโลหิตต่ำ ช็อค จนถึงขั้นเสียชีวิต
Malignant Hyperthermia รักษาอย่างไร ?
หากขณะทำการระงับความรู้สึก ผู้ป่วยมีอาการที่สงสัยภาวะดังกล่าว ต้องหยุดการใช้ยาสลบและการผ่าตัดโดยทันที การรักษาเฉพาะที่สำคัญคือ การให้ยาแดนโทรลีน (Dantrolene) ทางเส้นเลือดอย่างรวดเร็ว เพื่อช่วยคลายกล้ามเนื้อและลดความรุนแรงของโรค ร่วมกับการรักษาประคับประคอง และการรักษาตามอาการของผู้ป่วย โดยการลดอุณหภูมิร่างกาย การให้สารน้ำทางหลอดเลือด การแก้ไขภาวะเลือดเป็นกรดและเกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ การรักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะและภาวะไตวายฉับพลัน
Malignant Hyperthermia ป้องกันได้หรือไม่ ?
ภาวะนี้แม้ไม่สามารถป้องกันได้ทั้งหมด แต่สามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการแจ้งแพทย์ทุกครั้งก่อนเข้ารับการผ่าตัด หากเคยมีประวัติที่สงสัยภาวะ Malignant Hyperthermia ของตนเองหรือคนในครอบครัว หรือมีโรคประจำตัวเป็นโรคกล้ามเนื้อผิดปกติบางชนิด เพื่อให้แพทย์สามารถประเมินความเสี่ยงและอาจเลี่ยงไปใช้วิธีระงับความรู้สึกแบบอื่นนอกเหนือจากยาดมสลบ หลีกเลี่ยงการใช้ Succinylcholine หรือทำการผ่าตัดโดยใช้ยาชาเฉพาะที่แทน
