เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า (Anterior Cruciate Ligament หรือ ACL) เป็นหนึ่งในเอ็นหลักของเข่าที่อยู่ลึกเข้าไปในบริเวณส่วนกลางของข้อเข่า ตามแนวเฉียงจากด้านหลังของกระดูกต้นขาจนถึงกระดูกหน้าแข้งหน้าที่หลักของเส้นเอ็นส่วนนี้คือ ช่วยรักษาความมั่นคงของข้อเข่า ควบคุมการเคลื่อนไหว ป้องกันการบิดหมุนของข้อเข่า ควบคุมการเคลื่อนไหวของกระดูกหน้าแข้งให้สามารถเคลื่อนไหวได้มุมต่างๆ
เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า คืออะไร
เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า (Anterior Cruciate Ligament หรือ ACL) เป็นหนึ่งในเอ็นหลักของเข่าที่อยู่ลึกเข้าไปในบริเวณส่วนกลางของข้อเข่า ตามแนวเฉียงจากด้านหลังของกระดูกต้นขาจนถึงกระดูกหน้าแข้งหน้าที่หลักของเส้นเอ็นส่วนนี้คือ ช่วยรักษาความมั่นคงของข้อเข่า ควบคุมการเคลื่อนไหว ป้องกันการบิดหมุนของข้อเข่า ควบคุมการเคลื่อนไหวของกระดูกหน้าแข้งให้สามารถเคลื่อนไหวได้มุมต่างๆ
เอ็นไขว้หน้าขาด มีอาการอย่างไร
หลังการบาดเจ็บจะมีอาการบวม ภายใน 1-2 ชั่วโมง ปูดทันที หรือภายใน24 ชั่วโมง
- รู้สึกมีอะไรดีดอยู่ข้างในขา
- ปวดภายในเข่าลึกๆ มีอาการเข่าบวม ข้อเข่าไม่มั่นคง
- เมื่อเอ็นไขว้หน้าขาด จะได้ยินเสียงลั่นในข้อ (Audible Pop)
- ไม่สามารถเล่นกีฬา หรือ ทำกิจกรรมต่อไปได้หลังการบาดเจ็บ
- มีอาการเจ็บปวดรุนแรง
- มีอาการเข่าบวม และเลือดออกในหัวเข่า
- สิ่งที่มองเห็นคือ เข่าบวม ขยับเข่าลำบาก ขัด เจ็บ สำหรับคนที่มีอาการรุนแรงจะรู้สึกเหมือนเข่าหลวม ไม่เข้าที่
ทำไมเอ็นไขว้หน้าถึงขาด
สาเหตุส่วนใหญ่มาจากการบิดหมุนของเข่าอย่างรุนแรง จนทำให้เส้นเอ็นไขว้หน้าฉีกขาด อุบัติเหตุหรือจากการเล่นกีฬา โดยเฉพาะกีฬาที่ต้องมีการปะทะ เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล รักบี้ หรือกีฬาที่ต้องมีการเคลื่อนไหวในลักษณะบิดหมุนตัว เช่น เทนนิส แบดมินตัน หรือกีฬาที่ต้องใช้การกระโดดตัวขึ้นลงอย่างยิมนาสติก เป็นต้น หรือ อาจเกิดจากกิจกรรมอื่นทั่วไป เช่น ตกบันได อุบัติเหตุ แม้แต่เดินสะดุดก็อาจทำให้เอ็นไขว้หน้าขาดได้เช่นกัน
รับมืออย่างไรเมื่อเกิดเอ็นไขว้หน้าขาด
การดูแลตนเองเบื้องต้นหากพบอาการเส้นเอ็นไขว้หน้าเข่าขาด
- ควรหยุดพักกิจกรรมต่างๆ ทันที ที่อาจส่งผลกระทบต่อหัวเข่า
- รวมถึงการประคบและการนั่งยกขาสูง
- รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง อาการบาดเจ็บจะค่อย ๆ ทุเลาลงภายในระยะเวลา 1 – 2 สัปดาห์
- แต่ด้วยเส้นเอ็นดังกล่าวไม่สามารถเชื่อมต่อกันเองได้ การรักษาเบื้องต้นจึงทำได้เพียงแค่บรรเทาอาการและลดอาการอักเสบของเยื่อหุ้มข้อเท่านั้น
- แต่หากผู้ป่วยต้องการกลับมาดำเนินชีวิตอย่างปกติหรือกลับไปเล่นกีฬาได้เช่นเดิมก็ควรเข้ารับการผ่าตัดจะดีที่สุด
การผ่าตัดส่องกล้องเอ็นไขว้หน้า
เทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้องในการรักษาอาการเส้นเอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาด โดยใช้การย้ายเนื้อเยื่อเส้นเอ็นจากส่วนอื่น เช่น เส้นเอ็นสะบ้า หรือเส้นเอ็น Hamstrings ไปทดแทนยังตำแหน่งของเส้นเอ็นไขว้หน้าเข่าที่บาดเจ็บ หรือ การใช้เอ็นเทียม การรักษาด้วยวิธีการดังกล่าวส่งผลดีต่อผู้ป่วยมากกว่าวิธีการผ่าตัดแบบเดิม เพราะเป็นการผ่าตัดในลักษณะเจ็บน้อย (Minimal invasive surgery) แต่ให้ผลการรักษาที่ดี การดูแลหลังผ่าตัดและการทำกายภาพบำบัดสามารถทำได้ง่ายขึ้น บาดแผลที่เกิดจากการผ่าตัดมีขนาดเล็ก การผ่าตัดส่องกล้องเป็นมาตรฐานการรักษาที่มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงที่สุดในขณะนี้อีกด้วย
พบแพทย์เฉพาะทาง ศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลสินแพทย์ ที่ โรงพยาบาลสินแพทย์ สาขาใกล้บ้านคุณ
(คลิก link เพื่อนัดพับแพทย์เฉพาะทาง)
