ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์สร้างไทรอยด์ฮอร์โมนได้ไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายทุกส่วนทำงานเชื่องช้า เนื่องจากขาดไทรอยด์ฮอร์โมนไปกระตุ้นให้เกิดการเผาผลาญพลังงานให้เซลล์และเนื้อเยื่อต่างๆ
ไทรอยด์ฮอร์โมนมีบทบาทควบคุมการเผาผลาญของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย โดยเฉพาะการทำงานของหัวใจและระบบประสาท อีกทั้งยังควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ระดับไขมันในเลือด รวมถึงอารมณ์และความรู้สึก
ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์สร้างไทรอยด์ฮอร์โมนได้ไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายทุกส่วนทำงานเชื่องช้า เนื่องจากขาดไทรอยด์ฮอร์โมนไปกระตุ้นให้เกิดการเผาผลาญพลังงานให้เซลล์และเนื้อเยื่อต่างๆ
สาเหตุของภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
ภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ที่พบได้บ่อยเช่น
- การขาดสารไอโอดีน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการผลิตฮอร์โมนของต่อมไทรอยด์
- ความผิดปกติของต่อมใต้สมอง เช่น เนื้องอกต่อมใต้สมอง การผ่าตัดต่อมใต้สมอง
- โรคภูมิคุ้มกันต่อต้านตนเองของต่อมไทรอยด์
- การผ่าตัดต่อมไทรอยด์
- การฉายรังสีที่บริเวณคอ
- การกลืนน้ำแร่เพื่อรักษาไทรอยด์เป็นพิษ
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด
- โรคพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิด
อาการของภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
อาการจากภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนจะค่อยเป็นค่อยไป ไม่ได้มีอาการฉับพลัน อาการที่พบได้บ่อยได้แก่
- บวมที่ใบหน้า ลำตัว แขน ขา
- ผมร่วง ขนคิ้วบาง ผิวหนังหยาบแห้ง เล็บเปราะแตกง่าย
- กล้ามเนื้อลีบ เป็นตะคริวบ่อย ปวดข้อ
- เสียงแหบ
- ท้องผูก
- เหงื่อออกน้อย ไม่ทนหนาว
- หัวใจเต้นช้า
- เหนื่อยง่าย เซื่องซึม ง่วงนอน
- ซึมเศร้า ไม่มีสมาธิ
- อาจมีต่อมไทรอยด์โตหรือคอพอก
- ความรู้สึกทางเพศลดลง เป็นหมัน
- ในเด็กจะเจริญเติบโตช้า ตัวเตี้ย สติปัญญาต่ำกว่าเกณฑ์ เข้าสู่ช่วงวัยเจริญพันธุ์ช้า
- ในผู้หญิงอาจมีประจำเดือนผิดปกติ ในผู้ชายอาจมีนมตั้งเต้า
การวินิจฉัยและรักษาภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมน
- วินิจฉัย โดยอาศัยประวัติการเจ็บป่วย การตรวจร่างกาย การตรวจวัดระดับฮอร์โมนไทรอยด์ในเลือด และการตรวจทางห้องปฏิบัติการอื่นๆ
- การรักษา คือ การรักษาโรคที่เป็นสาเหตุ แต่ถ้าเป็นชนิดที่ไม่ทราบสาเหตุหรือเกิดจากสาเหตุที่แก้ไขไม่ได้ ให้รับประทานฮอร์โมนไทรอยด์ชนิดสังเคราะห์ (Levothyroxine) ซึ่งมีฤทธิ์เหมือนฮอร์โมนไทรอยด์ในร่างกายคนปกติ ผู้ป่วยต้องรับประทานฮอร์โมนไทรอยด์ทุกวันและส่วนใหญ่ต้องรับประทานตลอดชีวิต การรับประทานฮอร์โมนไทรอยด์ตลอดชีวิตไม่มีผลเสีย เพราะเป็นการชดเชยฮอร์โมนที่ปกติร่างกายต้องการ ผู้ป่วยเด็กควรรับประทานยาฮอร์โมนให้ครบถ้วนเพื่อให้สมองและร่างกายเติบโตและพัฒนาเป็นปกติ ภายหลังจากให้ยารักษาไปแล้วแพทย์จะนัดผู้ป่วยมาตรวจดูอาการและตรวจระดับฮอร์โมนในเลือดเป็นระยะๆ เพื่อปรับขนาดยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย
พบแพทย์เฉพาะทาง ศูนย์เบาหวานและต่อมไร้ท่อ แผนกอายุรกรรม โรงพยาบาลสินแพทย์
ที่ โรงพยาบาลสินแพทย์ สาขาใกล้บ้านคุณ
(คลิก link เพื่อนัดพับแพทย์เฉพาะทาง)
