หากสงสัยว่าผู้ชายเป็นหมัน มีลักษณะอย่างไร และเกิดจากอะไร ที่นี่มีคำตอบ พร้อมวิธีการตรวจสอบภาวะเป็นหมันของผู้ชายมาแนะนำกัน

สำหรับคู่แต่งงานที่ใช้ชีวิตร่วมกันเป็นเวลาหลายปี แต่ยังไม่มีลูกมาเติมเต็มชีวิตครอบครัวเสียที อาจเป็นสัญญาณเตือนว่ามีภาวะเป็นหมันอยู่ก็เป็นได้ จึงจำเป็นต้องอาศัยการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ เพื่อหาแนวทางการรักษาภาวะมีบุตรยากต่อไป

ดังนั้น เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับภาวะเป็นหมันกันให้มากขึ้น โดยเฉพาะในผู้ชาย บทความนี้ จะมาบอกถึงสาเหตุการเป็นหมัน และวิธีการตรวจเช็กอาการเบื้องต้นมาแนะนำกัน

 

สาเหตุของการเป็นหมันเกิดจากอะไร ?

 

ภาวะเป็นหมันของผู้ชายสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย แต่ที่พบได้เป็นส่วนใหญ่ มีดังต่อไปนี้

 

อายุที่มากขึ้น

 

เมื่อผู้ชายมีอายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป ฮอร์โมนทางเพศจะลดน้อยลง ซึ่งส่งผลให้จำนวนและคุณภาพของน้ำเชื้ออสุจิลดลงตามไปด้วย

 

ภาวะอ้วน

 

ผู้ชายที่มีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์มาตรฐาน หรือเข้าสู่ภาวะของโรคอ้วน จะส่งผลให้ระบบสืบพันธุ์ทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ

 

สูบบุหรี่

 

สารนิโคตินของบุหรี่ จะไปเพิ่มสารอนุมูลอิสระ ซึ่งมีหน้าที่ทำลายเซลล์ และระบบต่าง ๆ ของร่างกาย รวมไปถึงระบบสืบพันธุ์ของผู้ชาย อีกทั้งยังส่งผลให้คุณภาพและจำนวนอสุจิลดน้อยลง

 

ดื่มแอลกอฮอล์

 

เครื่องดื่มแอลกอฮอล์มีส่วนทำให้การดูดซึมวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ ของร่างกายลดน้อยลง จนส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพการทำงานของระบบสืบพันธุ์ และยังทำให้จำนวนของอสุจิที่แข็งแรงมีน้อยลงอีกด้วย

 

เครื่องดื่มคาเฟอีน

 

เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน ไม่ว่าจะเป็นชาหรือกาแฟ ต่างก็ส่งผลเสียต่อระบบสืบพันธุ์ และทำให้ปริมาณอสุจิลดน้อยลงด้วย

 

อวัยวะที่เกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์ผิดปกติ

 

ความผิดปกติของอวัยวะในระบบสืบพันธุ์อาจส่งผลให้เกิดภาวะการเป็นหมันได้ เช่น ความผิดปกติของท่อนำอสุจิ เป็นต้น

 

ขาดสมดุลฮอร์โมนที่ควบคุมการสร้างอสุจิ

 

ฮอร์โมนเพศชาย นับว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากในการควบคุมการสร้างอสุจิและไข่ หากร่างกายขาดสมดุลของฮอร์โมนเหล่านี้ไป อาจส่งผลให้เกิดภาวะการเป็นหมันได้

 

การติดเชื้อไวรัสและผลข้างเคียงจากอาการป่วย

 

การติดเชื้อบางชนิด โดยเฉพาะในระบบสืบพันธุ์ อาจส่งผลต่อภาวะการเจริญพันธุ์ได้ นอกจากนี้ ผลข้างเคียงจากอาการป่วยบางอย่าง ก็อาจส่งผลกระทบทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากได้เช่นกัน

 

เคยประสบอุบัติเหตุรุนแรง

 

อุบัติเหตุรุนแรงที่ส่งผลกระทบต่ออวัยวะในระบบสืบพันธุ์หรือบริเวณใกล้เคียง ส่งผลให้เกิดภาวะเป็นหมันในผู้ชายได้

 

ผู้ชายเป็นหมันมีลักษณะอย่างไร ? สังเกตจากอะไร ?

หากคู่แต่งงานมีความสงสัยว่าฝ่ายผู้ชายเป็นหมันหรือไม่ มีลักษณะอย่างไร ? ต้องบอกก่อนว่า ภาวะเป็นหมันในฝ่ายชายอาจไม่สามารถสังเกตได้ด้วยตาเปล่า แต่จำเป็นต้องรับการตรวจคุณภาพของเชื้ออสุจิ เพื่อดูจำนวนและความเข้มข้นของเชื้ออสุจิโดยเฉพาะ

 

วิธีตรวจสอบภาวะเป็นหมันของผู้ชาย

 

การตรวจสอบภาวะการเป็นหมันในผู้ชายมีหลายวิธี แต่วิธีที่นิยมและให้ผลแม่นยำที่สุดคือการตรวจคุณภาพของเชื้ออสุจิ และวิเคราะห์ผลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ซึ่งการตรวจอสุจิจะประเมินถึงปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

 

1. ปริมาณน้ำอสุจิ โดยจะวัดปริมาตรของน้ำอสุจิที่หลั่งออกมา
2. จำนวนอสุจิ เพื่อวัดจำนวนอสุจิต่อมิลลิลิตรของปริมาณน้ำอสุจิ
3. ความเคลื่อนไหวของอสุจิ เพื่อประเมินความสามารถในการเคลื่อนที่ของอสุจิ
4. รูปร่างของอสุจิ เพื่อตรวจสอบลักษณะทางกายภาพของตัวอสุจิ

 

ขั้นตอนในการเตรียมความพร้อมก่อนตรวจคุณภาพของอสุจิ

 

1. ก่อนเข้ารับการตรวจคุณภาพของอสุจิ ควรเตรียมความพร้อมดังนี้
2. พักผ่อนให้เพียงพอก่อนวันที่จะเข้ารับการตรวจ
3. งดการมีเพศสัมพันธ์หรือหลั่งน้ำเชื้ออสุจิ อย่างน้อย 2-3 วัน ก่อนเข้ารับการตรวจ

 

ขั้นตอนในการตรวจคุณภาพของอสุจิ

 

1. เก็บตัวอย่างน้ำเชื้อ โดยฝ่ายชายจะทำการหลั่งน้ำเชื้อลงในภาชนะเก็บสิ่งส่งตรวจที่ทางโรงพยาบาลจัดเตรียมไว้ให้
2. นำภาชนะที่เก็บน้ำอสุจิ ส่งให้เจ้าหน้าที่ เพื่อนำไปตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการ
3. พบแพทย์ เพื่อฟังผลการตรวจวิเคราะห์ หากพบว่ามีความผิดปกติ มีภาวะเป็นหมัน ควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติม เพื่อวางแผนในการรักษาภาวะมีบุตรยากต่อไป

 

ลักษณะของอสุจิที่บ่งบอกความเป็นหมัน

 

สำหรับลักษณะของอสุจิที่บ่งบอกถึงภาวะเป็นหมัน มีดังนี้

 

• ปริมาณน้ำอสุจิน้อยกว่า 1.5 มิลลิลิตรต่อการหลั่ง 1 ครั้ง
• จำนวนอสุจิน้อยกว่า 15 ล้านตัวต่อมิลลิลิตร หรือไม่มีอสุจิอยู่ในน้ำเชื้อเลย
• อสุจิมีความเคลื่อนไหวน้อยกว่า 32% ของจำนวนอสุจิทั้งหมด โดยอสุจิที่มีคุณภาพต้องเคลื่อนที่ได้เร็ว และไปข้างหน้าเป็นเส้นตรง
• อสุจิมีรูปร่างปกติน้อยกว่า 4% ของจำนวนอสุจิทั้งหมด โดยอสุจิที่มีรูปร่างปกติคือมีหัวเป็นรูปวงรี มีส่วนกลางและหางยาวตรง

 

จะเห็นได้ว่า ภาวะเป็นหมันในผู้ชายสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ สำหรับคุณผู้ชายที่ไม่มั่นใจว่าตัวเองเป็นหมันหรือไม่ หรือคู่สมรสที่มีเพศสัมพันธ์อย่างสม่ำเสมอในระยะเวลา 1 ปี แต่ยังไม่มีบุตร แนะนำให้ตรวจหาสาเหตุ โดยสามารถเข้ามาปรึกษาแพทย์ผู้ชำนาญการด้านศัลยกรรมระบบทางเดินปัสสาวะ หรือปรึกษาหมอสูตินรีเวชได้ที่ แผนกสูตินรีเวช โรงพยาบาลสินแพทย์ รามอินทรา นัดหมายออนไลน์ หรือสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ 02-793-5000