โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable bowel syndrome หรือ IBS) เป็นกลุ่มอาการที่เกิดจากลำไส้มีการทำงานที่ผิดปกติ ทำให้เกิดอาการปวดท้องร่วมกับท้องผูกหรือท้องเสียเรื้อรังเป็นๆหายๆ เป็นโรคที่พบได้บ่อยโดยเฉพาะในผู้หญิงวัยกลางคน โรคนี้ไม่ใช่โรคร้ายแรงและไม่กลายเป็นมะเร็งในอนาคต แต่อาการที่เรื้อรังอาจสร้างความกังวลต่อผู้ป่วยและมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

สาเหตุของโรคลำไส้แปรปรวนคืออะไร ?

 

สาเหตุของโรคลำไส้แปรปรวนยังไม่ทราบแน่ชัด แต่พบว่าอาจเกิดจากความผิดปกติของการบีบตัวของลำไส้ร่วมกับระบบประสาทรับความเจ็บปวดของลำไส้มีความไวต่อสิ่งเร้ามากกว่าปกติ โดยมีปัจจัยกระตุ้น เช่น

 

• ความเครียด ความวิตกกังวล
• อาหารบางชนิด เช่น อาหารที่มีไขมันสูง นมและผลิตภัณฑ์จากนม
• การติดเชื้อในระบบทางเดินอาหาร
• การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน

 

อาการของโรคลำไส้แปรปรวนเป็นอย่างไร ?

 

• ปวดท้อง มักมีลักษณะปวดเกร็งบริเวณรอบสะดือหรือท้องน้อย อาการมักดีขึ้นหลังถ่ายอุจจาระ
• ท้องอืด แน่นท้อง มีลมในท้อง
• ท้องผูก ท้องเสีย หรือท้องผูกสลับกับท้องเสีย ลักษณะอุจจาระเปลี่ยนไปอาจเป็นก้อนแข็งขึ้นหรือเป็นน้ำเหลว
• อุจจาระลำบากขึ้นหรือกลั้นอุจจาระไม่อยู่ รู้สึกอยากถ่ายอุจจาระบ่อย อุจจาระไม่สุด

 

การวินิจฉัยโรคลำไส้แปรปรวนทำอย่างไร ?

 

เนื่องจากโรคลำไส้แปรปรวนเป็นโรคที่ไม่มีพยาธิสภาพของอวัยวะในระบบทางเดินอาหารใดๆ การวินิจฉัยโรคนี้จึงต้องตัดโรคอื่นๆที่เป็นสาเหตุของอาการคล้ายคลึงกันออกไป เช่น โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ โรคกระเพาะอาหาร โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง แพทย์จึงต้องทำการซักประวัติตรวจร่างกายโดยละเอียด และพิจารณาทำการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด การตรวจอุจจาระ การเอ็กซเรย์ช่องท้อง การส่องกล้องทางเดินอาหาร

 

โรคลำไส้แปรปรวนรักษาอย่างไร ?

 

ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาเฉพาะที่ทำให้โรคนี้หายขาดได้ การรักษาจึงมุ่งเน้นเพื่อบรรเทาอาการ

 

• การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยการพักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ลดความเครียด งดดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่
• การรับประทานอาหาร ควรหลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง นมและผลิตภัณฑ์จากนม คาร์โบไฮเดรตที่ย่อยยาก ถั่วชนิดต่างๆ ของหมักดอง กาแฟ น้ำอัดลม ควรรับประทานอาหารที่มีกากใยสูง ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ รับประทานอาหารให้ตรงเวลา
• การรักษาด้วยยาเพื่อช่วยบรรเทาอาการ เช่น ยาต้านการปวดเกร็งท้อง ยาต้านซึมเศร้า ยาระบายในผู้ป่วยที่มีอาการท้องผูก ยาแก้ท้องเสียในผู้ป่วยที่มีอาการท้องเสีย

 

 

อาการปวดท้องอาจเป็นสัญญาณที่ร่างกายกำลังบอกอะไร ที่เราไม่ควรละเลย ศูนย์โรคปวดท้อง รพ.สินแพทย์รามอินทรา