ภาวะลำไส้อุดตัน (Intestinal obstruction) คือ ภาวะที่อาหารหรือของเหลวต่างๆไม่สามารถเคลื่อนผ่านลำไส้ได้ตามปกติ เนื่องจากมีสิ่งอุดตันหรือมีการรบกวนการบีบตัวของลำไส้
ภาวะลำไส้อุดตัน (Intestinal obstruction) เกิดจากอะไรได้บ้าง ?
สาเหตุจากภาวะลำไส้อืด (Non-mechanical obstruction) เนื่องจากลำไส้มีการทำงานผิดปกติทำให้ไม่สามารถบีบตัวได้ เช่น
- ภาวะลำไส้อักเสบ เช่น ไส้ติ่งอักเสบ ลำไส้ใหญ่อักเสบเรื้อรัง ถุงผนังลำไส้อักเสบ
- ความผิดปกติของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ เช่น โรคอัมพาต โรคพาร์คินสัน
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยารักษาโรคซึมเศร้า ยาแก้ปวดในกลุ่มโอปิออยด์
- ความไม่สมดุลของแร่ธาตุในร่างกาย เช่น ระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำ
- หลังการผ่าตัดช่องท้อง
สาเหตุจากภาวะลำไส้ตีบตัน (Mechanical obstruction) เนื่องจากมีการอุดตันทางเดินของลำไส้ เช่น
- ภาวะพังผืดในช่องท้อง ภายหลังการผ่าตัดในช่องท้องหรืออุ้งเชิงกราน
- ไส้เลื่อน
- มะเร็งในช่องท้อง เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งในอุ้งเชิงกราน
- ภาวะลำไส้กลืนกัน (Intussusception)
- ภาวะลำไส้บิดหมุนรอบตัวเอง (Volvulus)
- ท้องผูกมาก
- นิ่วถุงน้ำดี หลุดมาอุดตันที่ลำไส้
- มีสิ่งแปลกปลอมในลำไส้
อาการของลำไส้อุดตันเป็นอย่างไร ?
- ปวดท้อง อาจมีอาการฉับพลันหรืออาจปวดบีบมากเป็นพักๆ
- ท้องอืด แน่นท้อง
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ท้องผูก ไม่ถ่ายอุจจาระ ไม่ผายลม
- อาจมีท้องเสียหรือถ่ายเป็นน้ำเหลว หากลำไส้อุดตันเพียงบางส่วน
- คลำพบก้อนในช่องท้อง
การวินิจฉัยภาวะลำไส้อุดตันทำอย่างไร ?
การวินิจฉัยภาวะลำไส้อุดตัน แพทย์จะซักประวัติและทำการตรวจร่างกายผู้ป่วย ร่วมกับใช้การตรวจวินิจฉัยอื่นๆร่วม เช่น การเอกซเรย์ช่องท้อง การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ช่องท้อง การอัลตราซาวด์ การสวนแป้งแบเรียม การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่และทวารหนัก
ภาวะลำไส้อุดตันรักษาอย่างไร ?
1. การรักษาจำเพาะ
การรักษาลำไส้อุดตันขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่มีการอุดตันและสาเหตุของการอุดตัน การรักษาจะแตกต่างกัน เช่น
- การให้ยารักษาการอักเสบของลำไส้
- การให้ยาช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้
- การผ่าตัดสลายพังผืด
- การผ่าตัดลำไส้ส่วนที่เป็นโรคออก
- การนำสิ่งอุดตันออกจากลำไส้
- การใส่ขดลวดถ่างขยายลำไส้ส่วนที่ตีบตัน
2. การรักษาประคับประคอง
- การงดอาหารและน้ำ
- การใส่สายยางผ่านทางจมูกเพื่อดูดเอาอากาศและของเหลวออกจากกระเพาะอาหารเพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดท้องและท้องอืด
- การให้สารน้ำและแร่ธาตุผ่านทางหลอดเลือด เพื่อปรับสมดุลระดับแร่ธาตุในร่างกายและป้องกันภาวะขาดน้ำขาดเกลือแร่
อาการปวดท้องอาจดูเป็นอาการทั่วไป แต่แท้จริงแล้วอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคอันตราย ศูนย์โรคปวดท้อง รพ.สินแพทย์ รามอินทรา
