
พยาธิเส้นด้ายหรือพยาธิเข็มหมุด (Enterobius vermicularis) เป็นพยาธิตัวกลมขนาดเล็กชนิดหนึ่ง มีสีขาว รูปร่างคล้ายเส้นด้าย อาศัยอยู่ในทางเดินอาหารส่วนล่างและวางไข่บริเวณทวารหนัก พบได้ในทุกช่วงอายุ แต่มักพบมากในเด็กเล็ก โดยเฉพาะเด็กที่อยู่รวมกันในสถานเลี้ยงเด็ก โรงเรียน หรือสถานที่แออัด
พยาธิเส้นด้ายหรือพยาธิเข็มหมุด (Enterobius vermicularis) เป็นพยาธิตัวกลมขนาดเล็กชนิดหนึ่ง มีสีขาว รูปร่างคล้ายเส้นด้าย อาศัยอยู่ในทางเดินอาหารส่วนล่างและวางไข่บริเวณทวารหนัก พบได้ในทุกช่วงอายุ แต่มักพบมากในเด็กเล็ก โดยเฉพาะเด็กที่อยู่รวมกันในสถานเลี้ยงเด็ก โรงเรียน หรือสถานที่แออัด
พยาธิเส้นด้ายติดต่อได้อย่างไร ?
- การรับประทานไข่พยาธิเข้าไป โดยเฉพาะในเด็กเล็กซึ่งมักชอบอมหรือดูดนิ้วและไม่ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหาร อาจรับประทานไข่พยาธิที่ติดอยู่ตามนิ้วมือ ของเล่น ของใช้ เสื้อผ้า เข้าไปโดยไม่ทันระวัง
- การสูดดมหรือหายใจเอาไข่พยาธิที่ลอยอยู่กับฝุ่นละอองในอากาศเข้าไป เมื่อไข่พยาธิผ่านจมูกเข้าสู่ลำคอก็อาจถูกกลืนลงสู่ทางเดินอาหารได้
- การติดเชื้อย้อนกลับจากทวารหนัก เมื่อไข่พยาธิที่บริเวณทวารหนักฟักเป็นตัวอ่อน สามารถคลานกลับเข้าไปในลำไส้ใหญ่และเจริญเติบโตต่อไปได้
อาการของพยาธิเส้นด้ายเป็นอย่างไร ?
ผู้ที่ติดเชื้อพยาธิเส้นด้ายส่วนใหญ่มักไม่มีอาการ ในรายที่แสดงอาการ อาการที่พบได้คือ
- คันบริเวณทวารหนัก โดยเฉพาะเวลากลางคืนที่พยาธิคลานออกมาวางไข่ ทำให้เกิดการระคายเคืองหรือเป็นแผลถลอกรอบทวารหนักจากกการเกา
- ปวดท้อง
- เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
- ในผู้หญิง อาจทำให้มีอาการคันและการอักเสบของช่องคลอด
หากมีอาการที่สงสัยพยาธิเส้นด้าย ในเบื้องต้นสามารถสังเกตุได้เองจากอุจจาระว่ามีพยาธิขนาดเล็กคล้ายเส้นด้ายปนออกมาหรือไม่ ถ้าไม่แน่ใจสามารถไปพบแพทย์ เพื่อทำการตรวจหาไข่พยาธิจากตัวอย่างที่เก็บมาจากผิวรอบทวารหนักหรือจากอุจจาระ
วิธีการรักษาพยาธิเส้นด้าย
การรักษาพยาธิเส้นด้าย ทำได้โดยการรับประทานยาถ่ายพยาธิกลุ่มเบนซิมิดาโซล(Benzimidazole derivatives) เช่น มีเบนดาโซล (Mebendazole) อัลเบนดาโซล (Albendazole) โดยจำเป็นต้องรักษาคนในครอบครัวทั้งหมดด้วยแม้ยังไม่มีอาการ เนื่องจากเป็นพยาธิที่ติดต่อกันได้ง่าย
พยาธิเส้นด้ายป้องกันอย่างไร ?
- ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ ตัดเล็บให้สั้น
- รักษาความสะอาดของเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่ม ผ้าเช็ดตัว ปลอกหมอน ที่นอน
- ทำความสะอาดบ้าน เปิดหน้าต่างให้แดดส่องถึงห้องต่างๆ ไม่ให้มืดหรืออับชื้น
- ทำความสะอาดข้าวของเครื่องใช้เด็กและนำออกมาตากแดดสม่ำเสมอ
- รับประทานอาหารปรุงสุก
- หลีกเลี่ยงการเกาบริเวณทวารหนัก