GERD คือ ภาวะไหลย้อนกลับ (GER) ที่มีระดับความรุนแรงสูงเนื่องจากเกิดภาวะไหลย้อนกลับบ่อยและเป็นเวลานาน ซึ่งเกิดจากความผิดปกติในการปิดเปิดของหูรูดระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร ทำให้กรดหรือน้ำย่อยจากกระเพาะอาหารไหลย้อนเข้าสู่หลอดอาหารพร้อมกับอาหารที่ทานเข้าไป

โรคกรดไหลย้อน หรือ Gastro-Esophageal Reflux Disease (GERD)

 

คือภาวะที่มีกรดหรือน้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นมาบริเวณหลอดอาหาร ซึ่งหลอดอาหารเป็นอวัยวะที่ไม่ทนต่อกรด จึงทำให้เกิดการอักเสบของหลอดอาหาร ซึ่งโดยปกติ หลอดอาหารจะมีการบีบตัวไล่อาหารลงด้านล่างและหูรูด ทำหน้าที่ป้องกันการไหลย้อนของน้ำย่อย กรด หรืออาหาร ไม่ให้ไหลย้อนขึ้นมาบริเวณหลอดอาหาร แต่ในปัจจุบัน หูรูดส่วนนี้ทำงานได้น้อยลงในบางคน ซึ่งจะตรวพพบได้ประมาน 1 ใน 5 คน พบในคนทั่วไป ทุกกลุ่ม ทุกช่วงอายุ แต่จะพบได้มากในคนอ้วน หรือสูบบุหรี่ และการไหลย้อนของกรด ถ้ามีมาก อาจไหลออกนอกหลอดอาหาร อาจทำให้มีผลต่อกล่องเสียง ลำคอ หรือปอดได้ ซึ่งหากละเลยไม่ไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษา อาจทำให้เรื้อรังกลายเป็นมะเร็งหลอดอาหารได้

 

ภาวะของโรคกรดไหลย้อน แบ่งออกเป็น 3 ระดับ

• ระดับแรก ผู้ป่วยมีภาวะกรดไหลย้อนบ้างในบางครั้ง เป็นบ้างไม่เป็นบ้าง แล้วก็หายไป ไม่มีผลต่อสุขภาพมากมาย (Gastro-Esophageal Reflux : GER)
• ระดับสอง ผู้ป่วยจะมีอาการกรดไหลย้อนขึ้นมาเฉพาะที่บริเวณหลอดอาหาร (Gastro-Esophageal Reflux Disease : GERD)
• ระดับสาม ผู้ป่วยมีกรดไหลย้อนจากกระเพาะอาหารมาก จนไหลขึ้นไปถึงกล่องเสียง หรือหลอดลม (Laryngo-Pharyngeal Reflux : LPR)

 

GERD คืออะไร?

GERD คือ ภาวะไหลย้อนกลับ (GER) ที่มีระดับความรุนแรงสูงเนื่องจากเกิดภาวะไหลย้อนกลับบ่อยและเป็นเวลานาน ซึ่งเกิดจากความผิดปกติในการปิดเปิดของหูรูดระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร ทำให้กรดหรือน้ำย่อยจากกระเพาะอาหารไหลย้อนเข้าสู่หลอดอาหารพร้อมกับอาหารที่ทานเข้าไป

 

เมื่อน้ำย่อยเข้าสู่หลอดอาหารถึงบริเวณลำคอจะทำให้เกิดภาวะความเจ็บปวดรุนแรงบริเวณหน้าอกที่เรียกว่า Heartburn ซึ่งแปลเป็นภาษาไทยแล้วก็จะเข้าใจว่าเหมือนหัวใจถูกเผา

 

ภาวะไหลย้อนกลับที่เกิดขึ้นเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้และถือเป็นเรื่องปกติ ไม่จำเป็นต้องเป็นโรค GERD เสมอไป การจะสรุปว่าเป็นโรค GERD นั้นจะต้องเป็นภาวะที่มีมานานต่อเนื่องคงที่และเกิดขึ้นมากกว่า 2 ครั้งในหนึ่งสัปดาห์ จนทำให้เกิดอาการเจ็บป่วย

 

อาการของโรค GERD เป็นอย่างไร?

อาการสำคัญในผู้ใหญ่คือการเจ็บหน้าอกบ่อย ๆ (Heartburn) มีลักษณะการเจ็บบริเวณหน้าอก ด้านหลังซี่โครงหน้าอก บริเวณกลางท้อง หรือจุกแน่นขึ้นมาที่คอ และมีอาการเจ็บแสบร้อนเหมือนหัวใจจะไหม้ จนบางคนคิดว่าเป็นโรคหัวใจ

 

ในเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปีและในผู้ใหญ่บางรายสามารถเป็น GERD ได้โดยที่ไม่มีอาการเจ็บหน้าอกนี้ แต่จะมีอาการอื่น ๆ เช่น ไอแห้ง หอบหืดและมีปัญหาในการกลืนอาหาร

 

อะไรคือสาเหตุของโรค GERD?

สาเหตุหลักเกิดจากการทำงานที่ผิดพลาดของกล้ามเนื้อหูรูดระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร ในบางรายก็มีสาเหตุไม่แน่ชัด มีงานวิจัยที่แสดงว่าการเกิดเนื้องอกในทางเดินอาหารก็มีส่วนทำให้เกิดโรคนี้ได้ แต่ผู้ที่มีเนื้องอกบางรายก็ไม่เกิดอาการของโรคนี้ ปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจจะเป็นสาเหตุของโรคมีดังนี้

• ความอ้วน
• การตั้งครรภ์
• การสูบบุหรี่

 

อาหารบางชนิดก็ทำให้มีอาการแย่ลง เช่น

• ผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว
• ช็อคโกแลต
• เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์
• อาหารทอดและมีไขมันมาก
• หัวหอมและกระเทียม
• อาหารที่มีมินต์
• อาหารรสจัด เค็มจัด เปรี้ยวจัด เผ็ดจัด
• อาหารที่มีมะเขือเทศเป็นส่วนผสมเช่น ซอสมะเขือเทศ ซอสพริก ซอสในสปาเกตตีหรือพิซซา

 

สิ่งที่ควรจำ – Points to Remember

• การเจ็บหน้าอกบ่อย ๆ (Heartburn) เป็นอาการที่พบได้ง่ายและบ่อยในผู้ใหญ่ที่เป็นโรค GERD ถ้าพบอาการเจ็บหน้าอกมากกว่า 2 ครั้งต่อสัปดาห์ ถือว่ามีความเสี่ยงหรือโอกาสที่เป็นโรค GERD
• คุณเป็นโรค GERD โดยไม่มีอาการเจ็บหน้าอกได้ อาการอื่น ๆ ที่บ่งชี้ว่าเป็นโรค GERD คือ ไอแห้ง หอบหืดและกลืนลำบาก
• ถ้าท่านเคยใช้ยาลดกรดมานานเกิน 2 สัปดาห์ แล้วอาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ อายุรแพทย์ส่วนใหญ่จะรักษาโรคนี้ได้ ในรายที่อาการรุนแรงอายุรแพทย์อาจจะแนะนำให้ท่านพบแพทย์เฉพาะทางด้านระบบทางเดินอาหารและลำไส้
• โดยปกติแพทย์จะแนะนำให้ท่านปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือปรับโภชนาการ เพื่อช่วยทำให้อาการดีขึ้น ยาก็เป็นปัจจัยที่จำเป็นในการรักษา การผ่าตัดจะเป็นทางเลือกขั้นสุดท้าย
• เด็กทารกส่วนใหญ่ที่มีภาวะไหลย้อนกลับจะยังคงมีสุขภาพแข็งแรงดี ถึงแม้ว่าจะมีการสำลักหรืออาเจียนบ่อย ส่วนใหญ่อาการเหล่านี้จะหายไปหลังจาก 1 ปีหรือครบ 1 ขวบ ถ้าเด็กยังมีอาการนานกว่า 1 ปี ให้สันนิษฐานว่าอาจจะเป็นโรค GERD ควรปรึกษาแพทย์
• การมีภาวะไหลย้อนกลับที่ยาวนานและต่อเนื่อง รวมทั้งอาการหลังงอและหงุดหงิดง่ายในเด็ก หรือมีอาการปวดท้องหรือหน้าอกบ่อยในเด็กโต รวมถึงการมีไอเรื้อรัง อาเจียนและมีปัญหาเกี่ยวระบบหายใจ คืออาการที่บ่งชี้ว่าเป็นโรค GERD

 

พบแพทย์เฉพาะทาง ศูนย์ระบบทางเดินอาหาร ตับ และ ทางเดินน้ำดี

ที่ โรงพยาบาลสินแพทย์ สาขาใกล้บ้านคุณ 

(คลิก link เพื่อนัดพับแพทย์เฉพาะทาง)

โรงพยาบาลสินแพทย์ รามอินทรา 

โรงพยาบาลสินแพทย์ ลำลูกกา  

โรงพยาบาลสินแพทย์ เทพารักษ์  

โรงพยาบาลสินแพทย์ ศรีนครินทร์  

โรงพยาบาลเด็กสินแพทย์